Το ακορντεόν είναι ένα όργανο με ελεύθερα γλωσσίδια που διαθέτει χειροκίνητο φυσερό και δύο πληκτρολόγια, το αριστερό με κουμπιά και το δεξί με πλήκτρα, όπως αυτά του πιάνου. Το όνομά του προέρχεται από τη γερμανική λέξη «akkord» που σημαίνει συγχορδία και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Βιέννη από τον Cyrillus Dermian, στον οποίο (και στους γιούς του) αποδόθηκε επίσημα η πατρότητα του οργάνου το 1829.
Το ακορντεόν στερεώνεται στο στήθος του εκτελεστή με δύο ιμάντες. Ο αέρας ελευθερώνεται από το φυσερό , μέσω ενός κουμπιού στο αριστερό ταμπλό. Όταν δεν χρησιμοποιείται το όργανο, το φυσερό συμπτύσσεται και τα ταμπλό συγκρατούνται με ιμάντες.
Το ακορντεόν χρησιμοποιείται ευρέως τόσο από ερασιτέχνες όσο και από επαγγελματίες μουσικούς , ως σόλο όργανο ή ως μέλος μουσικών συνόλων και λαϊκών συγκροτημάτων.
Έχει χρησιμοποιηθεί από κορυφαίους συνθέτες όπως ο Tchaikovsky που το συμπεριέλαβε σε μια ορχηστρική σουίτα του 1883, ο Berg στην όπερα του Wotseck (1925) και ο Prokovief σε μια καντάτα του 1936. Χρησιμοποιήθηκε επίσης από τους Hindemith, Charles Ives, Virgil Thomson και πολλούς ακόμα συνθέτες.
Το μοντέρνο ακορντεόν αποτελείται από δύο ταμπλό που ενώνονται με το φυσερό σε αντίθεση με την κοντσερτίνα (ένα παρόμοιο όργανο) το δεξί πληκτρολόγιο φιλοξενεί τα μελωδικά πλήκτρα ενώ στο αριστερό βρίσκονται αυτά του μπάσου. Τα μεταλλικά γλωσσίδια είναι στερεωμένα σε ξύλινες πλάκες με κενά από κάτω και ταξινομημένα σε σειρές, κάθε μία από τις οποίες αποτελεί μια χορωδία ομοιόμορφα κουρδισμένα γλωσσιδίων (τεσσάρων ή και πέντε). Το ακορντεόν είναι δυνατόν να διαθέτει από 22 έως 45 πλήκτρα, ανάλογα με το μέγεθός του. Ο αριθμός των μπάσων πλήκτρων επίσης ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του οργάνου: 8,12,24,32,36,48,60,72,80,96,120. Είναι ταξινομημένα σε παράλληλες στήλες, ανάλογα με τον τύπο του μπάσου που παράγουν. Το ακορντεόν έχει ρετζίστρα στο δεξί ταμπλό ενώ τα μεγαλύτερα όργανα μπορεί να έχουν και στο αριστερό.
Σήμερα θα μάθουμε λίγες πληροφορίες για το Μπαγιάν, ένα απο τα πολλά συγγενικά όργανα του ακορντεόν.
Το μπαγιάν είναι μια χρωματική ρώσικη κοντσερτίνα που πήρε το όνομα αυτό από τον θρυλικό βάρδο Μπαγιάν ή Μπογιάν. Έχει τρεις σειρές κουμπιών στο δεξί πληκτρολόγιο, ενώ το αριστερό είναι όμοιο με αυτό του ακορντεόν. Τα επονομαζόμενα όργανα επιλογής (selection instruments) στα οποία το αριστερό πληκτρολόγιο παράγει μονές νότες αντί για ακόρντα, προορίζονται για ιδιαίτερα ικανούς εκτελεστές.
Και τα δύο πληκτρολόγια διαθέτουν ποικίλο αριθμό ρετζίστρων. Το μπαγιάν χρησιμοποιείται σε ορχήστρες ως συνοδεία αλλά και ως σόλο όργανο ενώ είναι στενά συνδεδεμένο με την παραδοσιακή τσαστούσκα (σύντομο τραγούδι με ποιητικό περιεχόμενο και επίκαιρες αναφορές).
πηγή: εικονογραφημένη εγκυκλοπαίδεια μουσικών οργάνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου